کارمند صداوسیما نشدم تا در برنامه‌سازی آزاد باشم

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری آنا، داریوش کاردان بازیگر، برنامه‌ساز، مجری و صداپیشه پیشکسوت است. کاردان در سال‌های دهه هفتاد و هشتاد بیشتر به واسطه تولید و اجرای برنامه‌های طنز مانند «۳۹» و جنگ‌های نوروزی همچون نوروز ۷۵ و ۷۶ و همین‌طور «صندلی داغ» و «شبکه سه و نیم» شناخته می‌شد.

وی همچنین سابقه بازی در مجموعه‌های تلویزیونی «وارش»، «سقوط یک فرشته»، «بی‌قرار» و سریال‌های تاریخی همچون «کلاه پهلوی»، «ایراندخت»، «نردبام آسمان»، «سال‌های مشروطه» و «معمای شاه» را نیز در کارنامه خود دارد. کاردان در سریال تلویزیونی «آتش و باد» که این شب‌ها به عنوان مجموعه تلویزیونی ماه رمضان شبکه سه سیما روی آنتن است نیز حضور داشته و ایفاگر نقش «قوام» کلانتر منطقه فارس است.

** قوام شخصیتی پیچیده و اهل تدبیر

کاردان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا ضمن ابراز خرسندی از حضور در این مجموعه تلویزیونی عنوان کرد:خاندان قوام از خانواده‌های مشهور و ریشه‌دار در تاریخ شیراز هستند. قوام در این سریال یک شخصیت تاریخی است که در سال‌های پیش از انقلاب مشروطه به عنوان والی منطقه فارس درگیر این اتفاقات می‌شود؛ بنابر این برخلاف بسیاری از شخصیت‌های سریال مابه ازای واقعی دارد.

وی اظهارکرد: این شخصیت اهل تدبیر و سیاست است و پچیدگی‌های رفتاری خاصی دارد. همین موارد بود که باعث شد پیشنهاد این نقش را بپذیرم. من پیش از این تجربه همکاری با آقای راعی را نداشتم، اما می‌دانستم که کارگردان باتجربه و کاربلدی هستند که خوشبختانه در جریان بازی در این سریال، صحت این تعریف‌ها برایم روشن شد.

این بازیگر عنوان کرد: از سوی دیگر، آقای نجاریان هم به عنوان تهیه‌کننده واقعاً پیگیر بودند تا هم روند تولید به خوبی جلو برود و هم این که در انجام تعهدات مالی خودشان در قبال عوامل بدقول نشوند. این مسئولیت‌پذیری و تعهد کاری برای من ارزش زیادی داشت.

** تهیه‌کننده‌هایی که ثروتمند شدند و هنرمندانی که زمین خوردند

کاردان گفت: متأسفانه چند سالی است که افرادی به عنوان تهیه‌کننده وارد تولیدات تلویزیونی شده‌اند که هیچ تعهدی در این زمینه ندارند و بازی‌های عجیب و غریب درمی‌آورند. پول پروژه‌ها را گرفتند و با آن ویلا خریدند، سهام گرفتند و سپرده‌های بانکی را فربه‌تر کردند. من سریالی بازی کرده‌ام و هنوز بعد از سه چهار سال بخش زیادی از دستمزدم را نگرفته‌ام. متأسفانه سازمان صداوسیما هم نظرات و پیگیری لازم را در این حوزه‌ها نداشت و شاهد بودیم که چه مشکلاتی برای هنرمندان ما در رشته‌های مخالف پیش آمد و برخی دیگر نتوانستند کم ر راست کنند. به هر حال خیلی از عوامل سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیون از همین راه امرار معاش می‌کنند.

این بازیگر و مجری افزود: من از آن دسته افراد نبودم که در این سال‌ها جیب و حساب بانکی خودم را از راه برنامه‌سازی پر کنم. برخی از همکارانم نیز همین‌گونه هستند. همه فشار‌ها را تحمل می‌کنم تا در کار‌های خوب بازی کنیم. روی حرف کارگردان حرف نمی‌زنم و اگر لازم باشد سکانسی را چندین و چندبار بازی می‌کنم تا آن‌چه مدنظر کارگردان است حاصل شود. مسئول نهایی اثر کارگردان است و اوست که تصویر کلی سریال را در ذهن دارد.

بازیگر سریال «سال‌های مشروطه» عنوان کرد: الان یکی می‌آید و برای اجرای یک برنامه تلویزیونی دستمزد میلیاردی می‌گیرد در حالی که شاخ غول را هم نشکسته و فقط جلوی دوربین جوک تعریف می‌کند. از آن طرف سریالی مثل «آتش و باد» را داریم که عوامل آن در گرما و سرما با گریم‌های سنگین و محدودیت‌های کرونایی، واقعاً جان کندند تا یک سریال آبرومند تولید کنند.

کاردان گفت: من شاهد بودم که آقای نجاریان برای تامین تعهدات مالی چقدر می‌جنگید و پیگیر بود. چه بسا اگر سازمان همکاری بیشتری با ایشان داشت، کیفیت سریال از آن چیزی که می‌بینیم هم بیشتر می‌شد. البته حداقل برای من «آتش و باد» آنقدر تجربه شیرینی بود و در کنار دوستان قدیم و جدید خوش گذشت که اگر کمبود و دیرکردی هم بود، آن را حس نمی‌کردیم.

وی افزود: در همین یکی دو سال سریال‌هایی پیشنهاد شدکه وقتی متن آن را می‌خواندم واقعاً ناراحت می‌شدم. با خودم می‌گفتم آبرویی که ذره‌ذره در چهل سال کار هنری جمع کرده‌ای را یک‌باره به باد بدهی.

** استخدام نشدم تا تحت فشار نباشم

این بازیگر پیشکسوت عنوان کرد: من به این سن که رسیده‌ام، به جز یک ماه و نیم که کارمند اداره‌ای بودم هیچ وقت در جایی استخدام نشدم. با رادیو وتلویزیون هم به جز این که صدا و تصویرم پخش شد نسبت دیگری ندارم. الان هم به صورت خویش‌فرما بازنشسته شده‌ام.

کاردان گفت: استخدام سازمان نشدم تا فکرم در برنامه‌سازی آزاد باشد. وقتی برنامه‌ای را می‌ساختم یا اجرا می‌کردم و بعد مسیر آن تغییر می‌کرد، کسی نمی‌توانست من را مجبور کند که آن را ادامه دهم هرچند گاهی برایم سخت بود. مثلاً من اولین مجری «صندلی داغ» بودم که اولین بار در نوروز سال ۱۳۸۳ روی آنتن رفت. آن موقع این صندلی واقعاً داغ بود، اما بعد از مدتی دیدم یخ زد و به پرسش‌هایی از این دست رسید که آیا قرمه سبزی را دوست دارید یا نه و...

** ماجرای یک تیتراژ ماندگار نوروزی

وی افزود: در تیتراژ برنامه نوروزی یک اتاق با طراحی و معماری سنتی داشتم که اقوام مختلف ایران از کرد، عرب، لر، بلوچ، گیلک و.. با لباس‌های محلی هفت سین را روی سفره می‌چیدند. در کنار آقای ساسان امیرپور که کارگردان تلویزیونی بودند تولید این تیتراژ (فیلمبرداری، موسیقی، تدوین و...) شاید نزدیک به یک ماه طول کشید و هزینه قابل‌توجهی هم برای ما داشت. مرحوم محمود بلوری که دایی من بودند به همراه آقای محمد کلهر با تکیه بر موسیقی اقوام و در دستگاه چهارگاه یک موسیقی شنیدنی برای این تیتراژ ساختند که فقط ضبط آن سه چهار روز طول کشید. این زحمت‌ها به این خاطر بود که در آن دوران برنامه‌سازی واقعاً برای ما عشق بود و حرمت داشت. این گونه نبود که فقط بخواهیم ازسر خودمان باز کنیم و تصاویری را روی آنتن ببریم.

این برنامه‌ساز پیشکسوت عنوان کرد: در «جُنگ ۳۹» هم نخواستیم یک عنوان‌بندی تکراری و مرسوم داشته باشیم. تصویر سیاه و سفیدی از دریاچه عباس‌آباد بود که دختربچه‌ای پنج شش‌ساله به آن دست می‌زد و هماهنگ با موسیقی، تصویر کاملاً رنگی می‌شد. آن دختر هم دختر کوچک خودم بود این عنوان‌بندی آغازین پخش شد و روز بعد یکی از روزنامه‌ها با بی شرمی مطلب زد که این کار یعنی استفاده از جذابیت‌های جنسی برای جذب مخاطب! هفته بعد این تیتراژ دیگر پخش نشد و گفتند کار دیگری بزنید. من مخالفت کردم و یک تیتر ساده با اسم عوامل را کار کردیم. به هر حال این‌ها مشکلاتی بود که با آن دست و پنجه نرم می‌کردیم، اما نخواستیم کار‌های معمولی و بی‌کیفیت را به مردم ارائه کنیم. شاید اگر همچنان مردم به من لطف دارند به خاطر همین وسواس کاری است.

کاردان گفت: امیدوارم سال خوبی پیش روی مردم خوب کشورمان باشد. از دیدن سریال «آتش و باد» هم لذت ببرند و نقشی هم که من دارم و در روز‌های آینده پررنگ خواهد شد، به دلشان بچسبد. به همه عوامل این مجموعه از راننده و تدارکات گرفته تا بازیگران و کارگردان و تهیه‌کننده هم خداقوت می‌گویم و امیدوارم حق این سریال به خوبی ادا شود.