ژان پل سارتر و دروغ‌گویی

خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ آزاده پورحسینی؛ ژان پل سارتر فیلسوف معروفی بود که می‌گفت دروغ گفتن کار بدی است. او فکر می‌کرد که وقتی دروغ می‌گویید با خودتان یا کسی که به او دروغ می‌گویید صادق نیستید. سارتر معتقد بود در هنگام دروغ‌گویی سعی می‌کنید حقیقت را پنهان کنید و این چیز خوبی نیست.

تصور کنید اسباب‌بازی خاصی دارید و دوستتان از شما درخواست قرض گرفتن آن را می‌کند، اما شما به او می‌گویید که آن را گم کرده‌اید. این یک دروغ است و سارتر می‌گوید که این کار برای دوستت یا خودت عادلانه نیست. او معتقد بود که گفتن حقیقت بسیار مهم است زیرا به افراد کمک می‌کند به یکدیگر اعتماد کنند و روابط خوبی ایجاد کنند.

سارتر فکر می‌کرد که وقتی دروغ می‌گویید، ممکن است احساس گناه یا اضطراب کنید. گفتن حقیقت، حتی اگر گاهی سخت باشد، راه‌وروش بهتری برای زندگی است. سارتر فکر می‌کرد که با صادق بودن، می‌توانید زندگی واقعی‌تری داشته باشید و با خودتان صادق باشید.

بنابراین پیام سارتر در مورد دروغ گفتن این است که بهتر است حقیقت را بگوییم، حتی زمانی که سخت است، زیرا صداقت به ما کمک می‌کند روابط خوب ایجاد کنیم و واقعی‌تر زندگی کنیم. دروغ می‌تواند اعتماد افراد را به یکدیگر سلب کند و باعث ایجاد مشکلاتی در روابط شود.

ایستگاه فکر

در مطالب قبلی در مورد اینکه آیا دروغ گفتن مجاز است یا خیر صحبت کرده ایم. در بعضی شرایط شاید بتوان برای دروغ گفتن به دیگران دلیل خاصی آورد. اما آیا کسی می‌تواند به خودش دروغ بگوید؟

این بار می‌خواهیم در واقع یک توضیح برای درک مفهوم «خود شناسی» به شما بگوییم؛ چیزی که در زندگی ما بسیار مهم است و می‌تواند ما را به یک فرد موفق تبدیل کند.

سارتر کتابی دارد که در آن مسایل مختلف زندگی انسان را بررسی می‌کند. یکی از این مسایل «ایمان بد» نام دارد. وقتی ما به خودمان دروغ می‌گوییم، در وضعیت ایمان بد قرار می‌گیریم. یعنی می‌دانیم که یک چیز حقیقت ندارد. اما خودمان را راضی میکنیم که حقیقت دارد. مثلاً می‌دانیم اگر با تقلب کردن در آزمون نمره ی خوبی بگیریم. حاصل تلاش ما و نشانه دانسته‌های ما نبوده اما به خودمان میگوییم، این حاصل تلاش من است.

برای اینکه بتوانیم از وضعیت «ایمان بد» فاصله بگیریم. باید خودمان را خیلی خوب بشناسیم. عبارت «خود را بشناس» در زمان افلاطون و ارسطو بر سر در ورودی معبد مقدس (اوراکل) حک شده بود. رسیدن به خود شناسی کار دشواری است . چون ما دوست داریم چیزی را که می‌خواهیم با چیزی که به آن نیاز داریم ،یکی کنیم. 

شما تا چه اندازه خودتان را می‌شناسید؟ 

«وقتی به خودمان دروغ می‌گوییم، با صدای بلند تری دروغ گفته‌ایم.»

اریک هوفر