برنامه «پیشران‌های فناوری» اجرا می‌شود/ ضرورت توزیع حمایت‌های مالی هوشمندانه با مجموعه‌های اثر‌گذار‌

علی اکبر حداد مشهدریزه رئیس پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه فردوسی، مؤسس و مدیرعامل یک شتاب‌دهنده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: ازبین بیش از هزار شتاب‌دهنده کشور که ارگان‌های مختلف از جمله معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری مجوز شتاب‌دهی آنها را ارزیابی می‌کنند، فقط ۴۰ شتاب‌دهنده حائز صلاحیت انتخاب شده‌اند. خوشبختانه این شتاب‌دهنده در زمستان سال گذشته موفق به اخذ گواهی احراز صلاحیت شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: اکنون این شتاب‌دهنده در حوزه زیست فناوری فعالیت دارد و از ابتدای تأسیس تاکنون ۱۵۰ هسته فناور را سازمان‌دهی کرده است. سه خروجی این شتاب‌دهنده نیز در حوزه زیست فناوری، صنایع غذایی و الکترونیک منجر به تجاری‌سازی و عرضه محصولات به بازار شده است.

زیست فناوری نقش کلیدی در تمام صنایع دارد

حداد مشهد ریزه به جایگاه زیست فناوری ایران اشاره کرد و در این‌باره گفت: امروزه بسیاری از صنایع از صنعت نفت گرفته تا زیست محیطی، صنایع غذایی، سلامت، دام و طیور و... به زیست فناوری ارتباط دارند. در حوزه زیست فناوری چند موضوع کلیدی دارای اهمیت است. به عنوان مثال ما ادعای تولید دارو داریم، اما آیا می‌توانیم مدعی باشیم که پیش ماده‌های آن را نیز تولید می‌کنیم؟ در صنعت سلامت نیز گاهی اظهار می‌کنیم به خوکفایی رسیده‌ایم، اما ناگهان با کمبود برخی از اقلام دارویی مواجه می‌شویم، زیرا دانش فنی پیش ماده‌های این اقلام را نداریم در نتیجه در تهیه پیش ماده‌های لازم دچار کمبود می‌شویم.

رئیس پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه فردوسی بیان کرد: گاهی در تأمین نهاده‌های حوزه زیست فناوری نیز دچار مشکل هستیم. در حال حاضر مبحثی با عنوان آنزیم‌ها مطرح است. سالانه چندین تن آنزیم وارد کشور می‌شود. این آنزیم‌ها در صنعت شوینده، دام و طیور و بعضی از صنایع دیگر کاربرد دارند.

وی بیان کرد: هرچند برحسب کاربرد‌های گسترده زیست فناوری، ایران به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کرده است، اما نیاز به حمایت‌های ویژه از دانش آموختگان دانشگاهی حوزه‌های مختلف دارد؛ در ابعاد مختلف از سطح یک اکوسیستم کوچک مانند این زیست بوم تا اکوسیستم نوآوری شرق کشور و. در بسیاری از موارد وابسته به برخی از تکنولوژی‌ها داریم از اینرو باید حمایت‌های ویژه‌ای از گروه‌های مختلف شود.

مؤسس و مدیرعامل این شتاب‌دهنده گفت: جای بسی خوشحالی است که معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در رویکرد جدیدش برنامه‌های ویژه‌ای در این خصوص تحت عنوان پیشران‌های فناوری در نظر گرفته که یکی از آنها، در ارتباط با پیشران‌های زیست فناوری است.

شتاب‌دهنده‌ها برای ایجاد اشتغال پایدار نیازبه پشتوانه مالی دارند

رئیس پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه فردوسی به برخی از مشکلات این شتاب‌دهنده اشاره کرد و در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: یک روزی ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر در این شتاب‌دهنده فعالیت داشتند. این افراد به‌امیدی در این مجموعه فعالیت می‌کردند. من معلم دانشگاه، این مرکز شتاب‌دهی را برخلاف خیلی از مراکز دیگر شتابدهی که با پشتیبانی‌های مالی عظیم ایجاد شده‌اند با دست خالی و با حقوق دانشگاهی ایجاد کرده‌ام. شکر خدا گام به گام هم توسعه پیدا کرده است. این افراد نگاه‌امیدوارانه به این مجموعه داشتند، اما متأسفانه با گذر زمان و به علت عدم حمایت‌های مالی ارگان‌ها و سازمان‌ها، دچار ریزش این افراد شدیم.

وی تأکید کرد: زمانی که مدیری قصد ایجاد اشتغال پایدار دارد باید یک تا ۲ میلیارد تومان هزینه صرف کند. چگونه می توان برای ۱۰۰ نفر بدون هیچ گونه پشتوانه مالی اشتغال پایدار ایجاد کرد؟ من برای راه‌اندازی این شتاب‌دهنده حتی خانه شخصی خودم را نیز فروختم، اما متأسفانه پشتوانه و حمایت مالی چندانی نشدم. به عنوان مثال به دلیل یک میلیارد تومان کمک بلاعوضی که معاونت علمی پیشین وعده داده بود، حساب‌های مالی من به مدت ۶ - ۹ ماه مسدود شد و من نتوانستم در این مدت پولی جا به جا کنم، در حالی که مجموعه‌ای پویا و توانا در شرق کشور ایجاد کرده بودم و برخلاف مجموعه‌های صوری دیگر حمایت کلان نشده‌ام. خوشبختانه با وجود همه این مشکلات امروز مجموعه ما دستاورد‌های خوبی کسب کرده است.

حداد مشهد ریزه خاطرنشان کرد: مشکل اصلی مجموعه‌هایی مانند ما این است که مورد حمایت‌های مالی در خور توجه قرار نمی‌گیریم. در حالی که حمایت‌های مالی باید هوشمندانه به مجموعه‌های اثرگذار توزیع شوند. امیدواریم در رویکرد جدید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان این اتفاق مهم رخ دهد.