چه کاره بشم؛ شاید «کارشناس چاپ سه‌بعدی»

خبرگزاری علم و فناوری آنا، مریم ملی؛ با توسعه فناوری‌های جدید، سر و کله مهارت‌های جدید هم پیدا شد. ابزارها و تجهیزات تازه نیاز به کسانی دارند که بتوانند آنها را راهبری کنند و بهترین خروجی را از آن بگیرند.  چاپگرهای سه‌بعدی هم نمونه‌ای از همین فناوری‌های جدید هستند که از حدود  سال ۱۹۸۰  به تدریج توسعه پیدا کردند. امروز این فناوری در حوزه‌های زیادی کاربرد پیدا کرده است از پزشکی بگیرید تا صنایع مختلف بسیاری از تجهیزات تخصصی مورد نیازشان را با چاپگرهای سه‌بعدی می‌سازند. کسانی که به این فناوری و مهارت‌افزایی در آن علاقه‌مند هستند می‌توانند با رشته‌های مختلف وارد این حوزه شوند و با گذراندن دوره‌هایی برای کار در این زمینه آماگی کسب کنند. در این مطلب با مسیر شغلی کارشناس چاپ سه‌بعدی آشنا می‌شویم.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بیشتر بخوانید - «چه کاره بشم؟»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

چرا چاپ سه‌بعدی؟

صنایع مختلف به تجهیزاتی نیاز دارند که تولیدشان در تعداد نامحدود کار پیچیده‌ای است و از طرفی ویژگی‌های ساختاری آن ها باعث می‌شود که نتوان را آن را با روش‌های رایج طراحی کرد. در حالی که با کمک چاپ سه‌بعدی می‌توان اشیای گوناگون و حتی بافت‌ها و اندام‌های بدن را شبیه‌سازی و چاپ کرد. چاپگرهای زیستی که در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند اندام‌های بدن را برای آزمایش‌های مختلف تولید کنند و در مراحل پیشرفته‌تر برای درمان بدن انسان هم به کار روند.

از سویی دیگر، فرآیندهای اسکن دقیق و تصویربرداری یکی از  قسمت‌های ضروری در صنعت پزشکی است. نرم‌افزارهای پرینترهای سه‌بعدی می‌توانند در مدت کوتاه و به طور دقیق، تصاویر پزشکی را به مدل‌های کاملی تبدیل کنند تا با کمک دستگاه پرینتر سه‌بعدی ساخته شود. یکی دیگر از مواردی که باعث افزایش محبوبیت چاپگرهای سه‌بعدی در صنایع شده است کم‌هزینه بودن آن برای ساخت است در حالت سنتی برای تولید پر شمار از یک شی مشخص باید تجهیزات و قالب‌های مختلف ساخته می‌شد در حالی که ساخت آن با چاپگر سه‌بعدی و در تعداد بالا هزینه بسیار کمتری خواهد داشت. نکته بعدی امکان سفارشی‌سازی است که در چاپگرهای سه‌بعدی وجود دارد و می‌شود خروجی را متناسب با تغییرات مورد نظر سفارش‌دهنده ارائه کرد.

کارشناس چاپ سه‌بعدی کیست؟

مهندس چاپ سه‌بعدی کسی است که فرآیندها و محصولات چاپ سه‌بعدی را طراحی، توسعه، آزمایش و بهینه می‌کند. آنها از ابزارهای نرم‌افزاری مانند CAD (طراحی به کمک رایانه) و CAM (تولید به کمک رایانه) برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی و آماده سازی آنها برای چاپ استفاده می کنند.

چه مهارت هایی نیاز داریم؟

کار کردن با چاپگرهای سه‌بعدی دو مهارت اصلی نیاز دارد اول توانایی برنامه‌نویسی و طراحی سه‌بعدی محصول مورد نظر و دوم مهارت کار کردن با چاپگر و آشنایی به امکانات آن اما معمولا افراد در یکی از این حوزه‌ها توانایی بیشتری کسب می‌کنند و دوره‌های داخلی و خارجی را می‌گذرانند اما به طور کلی به دلیل گستره بسیار وسیع کاربردهای فناوری چاپ سه‌بعدی، مهارت‌ها متناسب با نوع کاربرد محصول تعیین می‌شوند. برای مثال طراحی یکی از اعضای بدن و ساخت و چاپ آن در دستگاه و هم‌چنین مواد اولیه‌ای که نیاز دارد با چاپ سه‌بعدی قطعه‌ای که برای یک دوربین لازم است تفاوت دارد. در دوره‌های خصوصی چاپ سه‌بعدی و تجسم پزشکی، دانش‌آموزان را با اصول ایجاد پرینت پزشکی سه‌بعدی آشنا می‌کند و این فرصت را برای آنها فراهم می‌کند تا نظریه‌ها و مفاهیم پیشرفته مختلف را در ایجاد چاپ‌های پزشکی سه‌بعدی به کار بگیرند.

 چه رشته‌ای بخوانیم؟

در کشور ما رشته مجزایی برای چاپ سه‌بعدی وجود ندارد اما افراد علاقه‌مند معمولا از رشته‌های مهندسی به کار با چاپگر سه‌بعدی کشیده می‌شوند و بعد تلاش می‌کنند در بخش نرم‌افزار و سخت‌افزار آن مهارت پیدا کنند. بیشترین تخصص‌هایی که می‌توانند با چاپ سه‌بعدی تخصص خود را توسعه دهند و باعث رشد کسب‌و‌کارشان شوند مهندس‌های مکانیک، مهندس‌های صنایع، مهندس‌های رباتیک، مهندس‌های پزشکی هستند در این میان دانشجویان و فارغ‌التحصیلان علوم پایه در رشته‌های زیست‌شناسی و فیزیک هم می‌توانند بسیاری از تجهیزات آزمایشگاهی خود را با کمک چاپ سه‌بعدی طراحی و تولید کنند و در قالب کار در مراکز رشد یا شرکت‌های دانش‌بنیان محصولاتی را به بازار ارائه کنند که امکان ساختنش در صنعت به راحتی وجود ندارد یا هزینه‌بر است. دانشجویان پزشکی با تمرکز بر حوزه چاپ سه‌بعدی می‌توانند با فناوری‌های نوین پزشکی جهان همراه شوند و چه در حوزه پژوهشی و چه در حوزه رفع نیاز بیماران از این امکان بهره‌برداری کنند. طراحان صنعتی و دانشجویان این رشته هم قطعا سروکارشان به چاپ سه‌بعدی می‌افتد و اگر بخواهند در فضای کارگاهی و عملیاتی فعالیت کنند یکی از مهارت‌های مورد نیازشان تسلط به چاپگرهای سه‌بعدی است.

کجا کار پیدا کنیم؟

چند سالی است شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران به ساخت چاپگرهای سه‌بعدی داخلی مشغول شده‌اند چاپگرهایی که بعضی از قطعاتشان از کشورهای خارجی وارد می‌شود  و برخی از آن در داخل ساخته می‌شود. ایجاد چنین فضایی در کشور باعث شده تقاضای صنایع برای تولید محصولی با چاپ سه‌بعدی افزایش پیدا کند چرا که محصولات داخلی به نسبت نمونه‌های خارجی قیمت کمتری دارند و از خدمات پس از فروش هم برخوردارند. همه این عوامل کمک می‌کند تا صنایع مختلف از قطعات بسیار کوچک گرفته تا تجهیزات مهم و بزرگشان را از چاپ سه‌بعدی بخواهند. از آن جایی که چاپ سه‌بعدی اکنون در مرزهای فناوری حرکت می‌کند، سرمایه‌گذاری و مهارت‌افزایی در این حوزه می‌تواند تصمیمی آینده‌نگرانه باشد.

از صنعت فضایی بگیرید تا ساخت خودرو و مصالح ساختمان می‌توانند مشتری چاپ سه‌بعدی باشند فقط مسئله اینجاست که شما تمایل دارید در چه حوزه‌ای از پرینت سه‌بعدی استفاده کنید  بنابراین دامنه انتخاب شما وسیع است و به علاقه‌مندی و دیگر مهارت‌هایتان وابسته خواهد بود.