۷ اسفند در دنیای علم چه خبر؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 7 اسفند برابر با 26 فوریه را ورق می‌زنیم.

***

هرمان ابینگ‌هاوس

۲۶ فوریه ۱۹۰۹ میلادی برابر با ۷ اسفند ۱۲۸۷ خورشیدی، هرمان ابینگ‌هاوس، روان‌شناس آلمانی که در توسعه روش‌های آزمایشی برای اندازه‌گیری تکرار یادگیری و حافظه پیشگام بود در اثر ابتلا به ذات‌الریه درگذشت. خدمات ابینگ‌هاوس به روان‌شناسی بسیار زیاد است. او علاوه بر تاسیس دو آزمایشگاه روان‌شناسی در آلمان، مجله بزرگی را هم راه‌اندازی و سردبیری کرد که از همان روزهای ابتدایی آن به پیشرفت روان‌شناسی کمک شایانی کرد. اثر معروف او، حافظه: کمک‌هایی به روان‌شناسی تجربی در سال ۱۸۸۵، با روش‌های آزمایشی واضح و دقیق، مطالعاتی را در روان‌شناسی تجربی ارائه کرد. ابینگ‌هاوس کشف کرد که افراد ۹۰ درصد از آنچه را که در کلاس یاد می‌گیرند عرض ۳۰ روز فراموش می‌کنند و فراموشی بسیار سریع در همان ساعت اول بعد از کلاس درس رخ می‌دهد. می‌توان گفت که منحنی فراموشی و وقفه در یادگیری از معروف‌ترین کارهای او به‌شمار می‌رود.

مری ویتون کالکینز

۲۶ فوریه ۱۹۳۰ میلادی برابر با ۷ اسفند ۱۳۰۸ خورشیدی، مری ویتون کالکینز، فیلسوف و روان‌شناس آمریکایی که اولین زن آمریکایی بود که در روان‌شناسی به رتبه ممتاز رسید درگذشت. کالکینز در رشته روان‌شناسی در دانشگاه هاروارد به‌عنوان «مهمان» تحصیل کرد، زیرا زنان در آن‌زمان نمی‌توانستند به‌طور رسمی در این رشته ثبت‌نام کنند. پس‌از تکمیل تمام مدارک مورد نیاز برای دکتریِ کالکینز و با وجود حمایت قوی ویلیام جیمز و دیگر اساتیدش، دانشگاه همچنان از دادن مدرک به یک زن خودداری کرد. کالکینز اولین آزمایشگاه روان‌شناسی را در کالج زنانه ولزلی تاسیس کرد. او روش جفت‌های متداعی را برای مطالعه خاطرات کلامی توسعه داد. یکی از یافته‌های اصلی او این بود که جفت‌شدن مکرر کلمات حافظه را افزایش می‌دهد. کالکینز به موضوعات مختلف تحقیقاتی ازجمله ادراک، شخصیت، احساسات و رویا علاقه‌مند بود. او به اولین زن عضو و چهاردهمین رئیس انجمن روانشناسی آمریکا تبدیل شد. جفت‌های متداعی به روشی گفته می‌شود که در آن، مجموعه جفتی از رنگ‌ها با اعداد به شرکت‌کنندگان نشان می‌شود و آنها باید به یاد آورند که کدام رنگ با کدام عدد جفت شده بود.

مخترع شلوار جین

۲۶ فوریه ۱۸۲۹ میلادی برابر با ۷ اسفند ۱۲۰۷ خورشیدی، لوی اشتراوس، مخترع آلمانی‌آمریکایی و تولید‌کننده شلوار جین به‌دنیا آمد. او با راه‌اندازی برند تجاری لیوایز به یکی از شناخته‌شده‌ترین ذی‌نفعان رونق اقتصادی در کالیفرنیا تبدیل شد. اشتراوس در باواریا به‌دنیا آمد و به‌عنوان خیاط آموزش دید و در سال ۱۸۵۰  به سانفرانسیسکو سفر کرد، به این امید که ثروتمند شود. برنامه اولیه او تولید چادر و روکش واگن بود، اما درعوض بازاری را بااستفاده از پارچه کرباسی که با خودش آورده بود برای ساختن شلوارهای بسیار بادوام برای تیم فوتبال سانفرانسیسکو ۴۹‌ای‌ها پیدا کرد. اشتراوس آن‌قدر سریع آن شلوارها را فروخت که فهمید باید کارخانه‌ای برای تولیدشان تاسیس کند. او در طراحی شلوارها از پرچ‌های مسی اضافه کرد که بر زیبایی‌شان افزود. او و شریکش جاکوب دیویس، دریافتند که به جای کرباس می‌توانند از پارچه دنیم که با نیلی پررنگ رنگ و در شهر جنوا در ایتالیا تولید می‌شود استفاده کنند. جنوا در زبان فرانسوی ژن (Gênes) تلفظ می‌شود و این واژه به منشای نام شلوار جین (Jeans) تبدیل شد. در فارسی، به شلوار جین و حتی پارچه دنیم برگرفته از برند لیوایز، لی هم گفته می‌شود.

جولیو ناتا

 ۲۶ فوریه ۱۹۰۳ میلادی برابر با ۷ اسفند ۱۲۸۱ خورشیدی، جولیو ناتا، شیمی‌دان ایتالیایی برنده نوبل شیمی به‌دنیا آمد. شهرت ناتا در توسعه پلیمرهای بالا مفید در ساخت فیلم، پلاستیک، الیاف و لاستیک مصنوعی است. او همراه با کارل زیگلر آلمانی، در سال ۱۹۶۳ به‌دلیل توسعه کاتالیزورهای زیگلر-ناتا، جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد. ناتا دریافت که انواع خاصی از کاتالیزورهای زیگلر به ماکرومولکول‌هایی با ساختار یکنواخت فضایی منجر می‌شوند که زنجیره‌های ایزوتاکتیک نامیده می‌شوند. در‌حالی‌که زنجیره‌های هیدروکربنی معمولی زیگزاگی هستند، زنجیره‌های ایزوتاکتیک مارپیچ‌هایی را تشکیل می‌دهند که گروه‌های جانبی آن به سمت بیرون هستند. چنین پلیمرهایی باعث تولید محصولات مصنوعی جدید می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، می‌توان به پارچه‌های سبک اما محکم و طناب‌هایی که روی آب شناور هستند اشاره کرد.