در گفت‌وگو با آنا تشریح شد؛
عضو هیئت‌علمی دانشگاه در گفت‌وگو با آنا:
نهج‌البلاغه سیمای تابناک حکومت حضرت مهدی(عج) را به تصویر می‌کشد
خیرخواه‌علوی گفت: نهج‌البلاغه به‌عنوان کلام امیر مؤمنان علی(ع)، آینه‌ای است که سیمای تابناک حکومت حضرت مهدی(عج) را به تصویر می‌کشد.
سیدعلی خیرخواه‌علوی معاون دانشجویی و فرهنگی و عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا به تبیین حکومت ولی‌عصر (عج) از منظر نهج‌البلاغه و کلام امام علی (ع) پرداخت و اظهار کرد: نهج‌البلاغه به‌عنوان کلام امیرمومنان علی (ع)، آینه‌ای است که سیمای تابناک حکومت حضرت مهدی (عج) را به تصویر می‌کشد. طبق فرمایش امیرالمؤمنین علی (ع)، حضرت مهدی (عج) وقتی در برابر فتنه‌ها و بی‌عدالتی‌های اجتماعی قرار می‌گیرد، با چراغ پرفروغ حکمت و درایت الهی و در پرتو دستورات وحی آسمانی و قرآن کریم به ایجاد عدالت و خاموش کردن شعله‌های بی‌عدالتی می‌پردازد.
وی با بیان اینکه ازجمله مسائل مهم و اساسی در بحث مهدویت، جریان خلافت الهی است، افزود: در بحث مهدویت، جریان استمرار خلافت الهی در زمین از مباحث ظریفی بوده که نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت، از این‌رو در نهج‌البلاغه در بحث ضرورت وجود حجت در عالم بر عنصر خلافت الهی در زمین تکیه شده و امیر مؤمنان در حکمت ۱۴۷ در این باره می‌فرمایند: «زمین هیچ‌گاه از حجت الهی که برای خدا با برهان روشن قیام کند، خالی نیست، یا آشکار و شناخته شده است، یا بیمناک و پنهان، تا حجت خدا باطل نشود و نشانه‌هایش از میان نرود. تعدادشان چقدر است و در کجا هستند؟ به خدا سوگند که تعدادشان اندک است، ولی نزد خدا بزرگ مقدارند که خداوند به‌وسیله آنان، حجت‌ها و نشانه‌های خود را نگه می‌دارد. آنان جانشینان خدا در زمین و دعوت‌کنندگان مردم به دین خدایند. چه سخت اشتیاق دیدارشان را دارم.»
عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی اضافه کرد: این نکته در سخنان دیگر ائمه طاهرین نیز مورد توجه قرار گرفته به طوری‌که کلینی در اصول کافی خویش از امام صادق (ع) آورده است: «اگر جهان لحظه‌ای بدون امام و انسان کامل باشد از هستی ساقط می‌شود.»
خیرخواه‌علوی به موضوع حضرت مهدی (عج) و عدالت جهانی اشاره و عنوان کرد: بی‌تردید موضوع تأمین عدالت، عمومی‌ترین مسئله در بحث مهدویت است. از این‌رو امیرالمؤمنین در خطبه ۱۳۸ نهج‌البلاغه در بحث مهدویت بر عنصر عدالت تکیه کرده، از پدید آمدن عدالت در زمان ظهور آن حضرت خبر داده و می‌فرماید: «فردایی که شما را از آن هیچ شناختی نیست، خواهد آمد. زمامداری که غیر از خاندان حکومت‌های امروزی است (مهدی)، عمّال و کارگزاران حکومت‌ها را به اعمال بدشان کیفر خواهد داد. به همین روی، روشی عادلانه در حکومت حق به شما می‌نمایاند.» همچنین امام علی (ع) در خطبه ۱۵۰ می‌فرمایند: «بدانید آنکه از ما (مهدی) فتنه‌های آینده را دریابد، با چراغی روشنگر در آن گام می‌نهد و بر همان سیره و روش صالحان (پیامبر و امامان) رفتار می‌کند تا گره‌ها را بگشاید، بردگان و ملت‌های اسیر را آزاد سازد، جمعیت‌های گمراه و ستمگر را پراکنده و حق جویان را جمع‌آوری می‌کند.»
وی بیان کرد: سیره عملی حضرت مهدی همان سیره صالحانی است که امیر مؤمنان در خطبه ۱۳۱ نهج‌البلاغه درباره آنها فرموده‌اند: «خدایا تو می‌دانی آنچه از ناحیه ما (اهل‌بیت) صورت می‌گیرد، برای به دست آوردن قدرت و حکومت و ثروت دنیا نیست؛ بلکه می‌خواهیم نشانه‌های حق و دین تو را به جایگاه خود بازگردانیم و در سرزمین تو اصلاح پدید آوریم تا بندگان ستم دیده‌ات از محرومیت نجات یافته، با امنیت زندگی کنند و قوانین فراموش‌شده‌ات بار دیگر اجرا شود.»
عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی ادامه داد: به این ترتیب مشخص است که از نظر امام علی(ع)، تأمین عدالت در همه ابعاد زندگی بشر، یکی از اهداف بزرگ دولت کریمه حضرت مهدی(عج) بوده و جهانیان در سایه حکومت الهی عدل‌گستر جهانی ولی‌عصر (عج) از هرگونه ستم و اسارت و بردگی نجات یافته و طعم شیرین عدالت را به خوبی خواهند چشید.
خیرخواه‌علوی مطرح کرد: یکی دیگر از رهاورد‌های دولت کریمه مهدی(عج) که در نهج‌البلاغه مورد اشاره قرار گرفته، تأمین رفاه و آسایش اقتصادی بشر در زمان حکومت آن حضرت است که از طریق وفور نعمت و برکات زمینی و آسمانی تأمین می‌شود. امیر مؤمنان در خطبه ۱۳۸ درباره نعمت‌های زمین در عصر ظهور حضرت مهدی (عج) می‌فرمایند: «در زمان ظهور حضرت مهدی، زمین میوه‌های درون خود (معادن طلا و نقره) را برای او بیرون می‌ریزد و کلیدهایش را به او می‌سپارد.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مسئله وفور نعمت و رفاه اقتصادی مردم در زمان حکومت حضرت مهدی (عج)، حقیقتی است که در روایات فراوان به آن اشاره شده است، گفت: در این باره پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند:«در زمان برقراری دولت مهدی، آب‌ها فراوان می‌گردند، نهر‌ها کشیده می‌شوند، برکات زمین افزایش می‌یابد و گنج‌ها استخراج می‌گردند.»
وی به موضوع ولی‌عصر (عج) و اصلاح فکری و فرهنگی بشر اشاره و تبیین کرد: گرچه برداشت عمومی از تأمین عدالت در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) معمولاً عدالت اجتماعی و اصلاح امور اقتصادی و توزیع عادلانه ثروت‌های جهانی است؛ اما حقیقت آن بوده که با ظهور حضرت مهدی، عدالت و اصلاح در همه شئون هستی پدید می‌آید و عقل انسان‌ها در هر دو بعد علمی و عملی تعدیل می‌شود.
خیرخواه‌علوی اضافه کرد: در این باره، امیر مؤمنان در خطبه ۱۳۸ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «مهدی (عج) خواسته‌ها را تابع هدایت وحی می‌کند، هنگامی که مردم هدایت را تابع هوس‌های خویش قرار داده‌اند و در حالی‌که نظریه‌های گوناگون، خود را بر قرآن تحمیل می‌کنند، او (مهدی) نظریه‌ها و اندیشه‌ها را تابع قرآن ساخته و کتاب خدا و سنّت پیامبر را زنده می‌گرداند. آن حضرت در حکمت اول نهج‌البلاغه از حضرت مهدی (عج) به‌عنوان«یعسوب الدّین» و کسی که مردم اطراف او را همانند ابر متراکم فرا می‌گیرند، یاد کرده و می‌فرماید: «زیرا آن‌گونه شد، پیشوای دین قیام کند، پس مسلمانان پیرامون او همانند ابر پاییزی گرد آیند.»
عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی بیان کرد: از مسائل دیگری که در نهج‌البلاغه درباره جریان مهدویت به آن اشاره شده، این است که ظهور مهدی موعود (عج) به‌عنوان وارث حکومت مستضعفان، خواست حتمی الهی بوده که به طور یقین روزی تحقق خواهد یافت. بشر از زمانی که در زمین سکنی گزیده، پیوسته در آرزوی زندگی اجتماعی مقرون به سعادت بوده و به امید رسیدن چنین روزی گام برمی‌دارد.
وی ادامه داد: از این‌رو به حکم ضرورت، آینده جهان روزی را در بر خواهد داشت که در آن روز، جامعه بشری پر از عدل و داد شود، مردم با صلح و صفا همزیستی کنند و این خواست عمومی به دست مهدی موعود (ع) تحقق خواهد یافت. از این‌رو، امیر مؤمنان در حکمت ۲۰۹ می‌فرمایند: «دنیا پس از سرکشی به ما روی می‌کند؛ چنان شتر ماده بدخو که به بچه خود مهربان گردد.» بر همین اساس خداوند متعال نیز می‌فرمایند: «اراده کردیم که بر مستضعفان زمین منّت گذارده، آنان را امامان و وارثان حکومت‌ها گردانیم.»
خیرخواه‌علوی بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که در نهج‌البلاغه درباره حضرت مهدی (عج) آمده، مسئله یاران و کارگزاران دولت کریمه آن حضرت است. امیر مؤمنان در خطبه ۱۵۰ از کارگزاران دولت حضرت مهدی چنین یاد می‌کند: «سپس گروهی برای در هم کوبیدن فتنه‌ها آماده می‌گردند و از آنجا که شمشیر‌ها صیقل می‌خورند، دیده‌هایشان با قرآن روشنایی می‌گیرند و در گوش‌هایشان تفسیر قرآن طنین افکنده و در صبحگاهان و شامگاهان جام‌های حکمت سر می‌کشند.»
وی تشریح کرد: در تحلیل این کلام امیر مؤمنان باید گفت حضرت به دو ویژگی مهم یاران مهدی، یعنی ویژگی‌های فرهنگی و نظامی آنان اشاره کرده است. به دلیل اینکه حضرت مهدی برای اجرای عدالت و اصلاح بشر در همه شئون وجودی آن قیام می‌کند، باید کارگزاران دولت کریمه او بدین وصف که نقش اساسی در پیشبرد اهداف الهی حضرت دارد، مجهّز باشند؛ زیرا اگر درک معرفت و حکمت نداشته باشند، نمی‌توانند مسئولیتی بر عهده گیرند که علم و معرفت در آن اساس کار است.
عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی افزود: چراکه اصلاح و هدایت، بر آگاهی و شناخت استوار است و به دلیل اینکه در دوران ظهور حضرت مهدی، اصلاح امور در همه ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن در سایه احیا و ظهور حقیقت اسلام و معارف زلال قرآن کریم تأمین می‌شود، پس مجریان این برنامه بزرگ جهانی نیز باید از بالاترین معرفت و آگاهی نسبت به رهاورد وحی و حقایق قرآنی برخوردار بوده باشند.
خیرخواه‌علوی با اشاره به ویژگی نظامی یاران مهدی عنوان کرد: نکته دیگر که در کلام امیر مؤمنان در نهج‌البلاغه در وصف یاران حضرت مهدی مورد اشاره قرار گرفته، آن است که یاران آن حضرت برای درهم کوبیدن فتنه‌ها و اصلاح در همه ابعاد زندگی بشر، همانند شمشیر صیقل‌زده با صلابت، قدرت و پرحرارت و کوبنده وارد صحنه کارزار می‌شوند؛ زیرا سنّت الهی بر آن بوده که کار‌ها از راه عادی و مجرای معمولی و طبیعی انجام گیرد.
وی اضافه کرد: گرچه معجزه و کرامت و دعا، لازم و مؤثر بوده و در جای خود اعمال می‌شوند؛ اما قرار نیست همه کار‌ها از طریق غیرطبیعی انجام شود. بدین روی در روایات، بر قدرت شمشیر مهدی (عج) اصرار شده است. این مسئله حکایت از آن دارد که اجرای عدالت و اصلاح جامعه بشری در زمان ظهور ولی‌عصر (عج) نیازمند قدرت و توان برتر و بالاتری بوده و حضرت با یاران پرصلابت و پرتلاش وارد صحنه اصلاح و هدایت بشر می‌شود.
عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی انزلی ادامه داد: در همین راستا در روایتی از حضرت امیر مؤمنان رسیده که یاران حضرت مهدی همگی جوان و پرطراوت هستند. همچنین در روایتی دیگر آمده : «یک رزمنده از یاران حضرت مهدی (عج) برابر چهل نفر قدرت دارد و قلب هر کدام از آنان از کوه آهن سخت‌تر است و هر گاه در برابر کوه آهن قرار گیرند، آن را متلاشی می‌کنند.» از این‌گونه روایات که تعدادشان نیز فراوان است، به خوبی مشخص می‌شود که یاران حضرت مهدی به سلاح علمی و عملی فوق‌العاده مجهّزند و با حکمت، معرفت، علم و درایت کامل، به اصلاح امور و تعدیل شئون زندگی بشر می‌پردازند.
خیرخواه‌علوی بیان کرد: با همه این تفاسیر، می‌توان گفت که یاران حضرت مهدی (عج)، خود صالح هستند به اصلاح دیگران قیام می‌کنند از این راه، جامعه صالح جهانی پدید آمده و وعده الهی که حکومت و وراثت زمین را از آنِ صالحان دانسته، تحقق خواهد یافت.
انتهای پیام/
در گفتوگوی تفصیلی با آنا تشریح شد؛
